Γράφει ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΡΟΥ
Χειρουργός Ουρολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Αθηνών.
Ένας άντρας που έχει διαγνωσθεί με κακής ποιότητας σπέρμα ή και με πλήρη απουσία σπερματοζωαρίων στο σπέρμα του, αναγκάζεται να καταφύγει ο ίδιος σε βιοψία για αναζήτηση σπερματοζωαρίων καλής ποιότητας αλλά και «οδηγεί» και τη σύντροφο του σε κάποια από της μορφές εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Το ερώτημα που αυτά τα ζευγάρια θέτουν είναι: μπορούμε να βελτιώσουμε το σπέρμα ώστε να αποφύγουμε τις επεμβατικές διαδικασίες και να αποκτήσουμε φυσιολογικά παιδί; Η σύγχρονη ιατρική είναι πλέον σε θέση να απαντήσει καταφατικά και σε αυτό το ερώτημα. Αυτό όμως εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, τόσο από το πόσο πολύ είναι επηρεασμένο όσο και από το γιατί είναι επηρεασμένο. Οι διαταραχές του σπέρματος συχνά κρύβουν κάποια άλλη πάθηση που η αντιμετώπιση της θα βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος.
Ο ειδικός ιατρός πρέπει να κάνει μια σειρά από εξετάσεις για να αναζητήσει τόσο τα πιθανά αίτια όσο και να αξιολογήσει την ποιότητα του σπέρματος. Τα αίτια που προκαλούν αυτές τις αλλοιώσεις στο σπέρμα είναι πολλά: διαταραχές στις ανδρικές ορμόνες που ρυθμίζουν τη σπερματογένεση, κιρσοκήλη, παθήσεις των όρχεων, φλεγμονές του γεννητικού συστήματος κ.α. ενώ συχνά τα αίτια είναι άγνωστα οπότε και ονομάζουμε την κατάσταση ιδιοπαθή. Κατά συνέπεια ο ιατρός προσπαθεί να αντιμετωπίσει το υποκείμενο πρόβλημα ώστε να βελτιωθεί το σπέρμα. Άλλοτε η θεραπεία είναι εύκολη, για παράδειγμα χορήγηση αντιβίωσης που θα καταπολεμήσει μια λοίμωξη του γεννητικού συστήματος κι άλλοτε δυσκολότερη. Στις περιπτώσεις που δεν ανευρίσκεται κάποιο αίτιο, στις ιδιοπαθείς δηλαδή περιπτώσεις, ο ιατρός προσπαθεί όχι να θεραπεύσει κάποιο πρόβλημα αλλά να διεγείρει τον όρχη ώστε να με τη σειρά του αυτός να βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος που παράγει.
Αυτό γίνεται με ειδικά φάρμακα που χορηγούνται με τη μορφή χαπιών ή ενέσεων και η δράση τους στηρίζεται στο ότι προσπαθούν να διεγείρουν ορμονικά τον όρχη ώστε αυτός να βελτιώσει την ποιότητα των σπερματοζωαρίων που παράγει. Η βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος καθορίζεται κυρίως από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι όρχεις. Ένας όρχις με μεγάλο βαθμό ιστολογικής βλάβης ανταποκρίνεται δυσκολότερα από ότι ένας με μικρές ιστολογικές αλλοιώσεις. Η διάρκεια επίσης της θεραπείας είναι σημαντική και συνήθως κρατάει αρκετούς μήνες. Οι θεραπείες γίνονται καλά ανεκτές χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα από τους άντρες και ο ιατρός παρακολουθεί την εξέλιξη της υγείας και την ανταπόκριση στη θεραπεία με περιοδικούς εργαστηριακούς ελέγχους και εξετάσεις.
Η φαρμακευτική θεραπεία της υπογονιμότητας στον άντρα αποτελεί ακόμα ένα μεγάλο ερευνητικό πεδίο για τους ιατρούς και οι μέθοδοι και οι θεραπείες δοκιμάζονται και εξελίσσονται διαρκώς. Πολλά ζευγάρια με τη μέθοδο αυτή κατάφεραν και βελτίωσαν την ποιότητα του σπέρματος ώστε να μπορέσουν να τεκνοποιήσουν ακόμα και με φυσικό τρόπο. Ο ειδικός ιατρός ουρολόγος ανδρολόγος θα πρέπει να προσαρμόσει τη θεραπεία στις ανάγκες του κάθε άντρα ώστε να πετύχει βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος και στη συνέχεια εγκυμοσύνης.
