Ο πόνος στο λαιμό είναι από τις συχνότερες ενοχλήσεις που παρουσιάζονται ιδιαίτερα κατά το χειμώνα. Αποτελεί ένα από τους κυριότερους λόγους επίσκεψης στο γιατρό.
Η φαρυγγίτιδα προκαλείται από διάφορους μικροοργανισμούς και είναι από τις σημαντικότερες αιτίες πόνου στο λαιμό. Μεταδίδεται εύκολα μεταξύ των μελών μιας οικογένειας. Για κάθε ένα στα τρία περιστατικά φαρυγγίτιδας δεν ανευρίσκεται παθογόνος μικροοργανισμός που την έχει προκαλέσει.
Η φαρυγγίτιδα είναι η φλεγμονή του φάρυγγα. Ο φάρυγγας είναι μια κοιλότητα ανώμαλου σχήματος. Μπροστά επικοινωνεί με τη στοματική κοιλότητα και από πάνω με τις ρινικές κοιλότητες. Προς τα κάτω και μπροστά επικοινωνεί με το λάρυγγα ενώ προς τα κάτω και πίσω με τον οισοφάγο. Από το φάρυγγα διέρχονται ο αέρας, η τροφή και τα υγρά.
Οι ιοί που προκαλούν μολύνσεις του αναπνευστικού συστήματος είναι η αιτία των περισσότερων περιπτώσεων. Ο ιός του κοινού κρυολογήματος, της γρίπης, της λοιμώδους μονοπυρήνωσης (ιός του Epstein-Barr), οι αδενοϊοί και ο ιός του AIDS (HIV) όπως και άλλοι μπορούν να προκαλέσουν φαρυγγίτιδα.
Τα βακτηρίδια που δυνατόν να προκαλέσουν φαρυγγίτιδα είναι οι στρεπτόκοκκοι της ομάδας Α, τα χλαμύδια της πνευμονίας (chlamydia pneumoniae), ο γονόκοκκος, το κορυνεβακτηρίδιο (corynebacterium) και άλλα.
Ο στρεπτόκοκκος β αιμολυτικός της ομάδας Α, είναι επικίνδυνος διότι μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές όπως ο ρευματικός πυρετός και νεφρικά προβλήματα.
Τα συμπτώματα της φαρυγγίτιδας είναι:
- Πόνος και τσούξιμο στο λαιμό
- Δυσφορία
- Πυρετός
- Πονοκέφαλος
- Διόγκωση των λεμφαδένων του λαιμού
- Δυσκολία και πόνος στην κατάποση
- Μυϊκοί πόνοι
- Μύτη που τρέχει
- Οι αμυγδαλές μπορούν να επηρεαστούν, να μολυνθούν και να διογκωθούν.
Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στη φαρυγγίτιδα. Το ανοσολογικό τους σύστημα είναι ακόμη ανώριμο και προσβάλλονται εύκολα από τα διάφορα μικρόβια. Πολλοί ιοί όπως επίσης και ο στρεπτόκοκκος β αιμολυτικός της ομάδας Α, μεταδίδονται εύκολα στο σχολείο, σε κέντρα φροντίδας παιδιών και μεταξύ των μελών μιας οικογένειας.
Τα παιδιά είναι δυνατόν να παρουσιάσουν σοβαρότερη μορφή της ασθένειας με δυσκολίες στην αναπνοή, δυσκολίες στην κατάποση, δυνατό πονοκέφαλο, εμετούς και βήχα. Στις περιπτώσεις αυτές επιβάλλεται άμεση συμβουλή από το γιατρό.
Ο γιατρός αφού εξετάσει τον ασθενή θα κάνει και ορισμένες εξετάσεις ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες της κάθε περίπτωσης. Η καλλιέργεια από επίχρισμα του φάρυγγα μπορεί να δείξει την ύπαρξη παθολογικών μικροβίων που θα καθοδηγήσουν τη θεραπεία.
Για τις φαρυγγίτιδες που οφείλονται σε ιούς δεν υπάρχει ειδική θεραπεία και δεν χρειάζονται αντιβιοτικά. Είναι σημαντικό να μη δίνονται αντιβιοτικά για τις ιογενείς φαρυγγίτιδες. Εκτός του ότι δεν βοηθούν παράλληλα αυξάνουν την ανθεκτικότητα των μικροβίων αυτών στα αντιβιοτικά δημιουργώντας έτσι άλλα σοβαρά προβλήματα.
Οι ιογενείς φαρυγγίτιδες, που είναι οι συχνότερες, συνήθως αποθεραπεύονται μετά από την παρέλευση 10 ημερών.
Στις φαρυγγίτιδες που προκλήθηκαν από βακτηρίδια χρειάζονται αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά που θα επιλεγούν εξαρτώνται από το είδος του βακτηριδίου που προκάλεσε τη νόσο.
Ορισμένα γενικά μέτρα μπορούν να βοηθήσουν στις φαρυγγίτιδες οποιασδήποτε αιτιολογίας:
- Ξεκούραση: Ο ύπνος βοηθά τον οργανισμό να καταπολεμήσει μια μόλυνση
- Πίνετε άφθονα υγρά: Ο πυρετός αυξάνει τις ανάγκες του οργανισμού σε υγρά. Παράλληλα αυτά υγραίνουν το λαιμό και το φάρυγγα, μειώνουν το τσούξιμο, ευκολύνουν την κατάποση και απομακρύνουν τον κίνδυνο αφυδάτωσης
- Γαργάρες με αλμυρό νερό: Οι γαργάρες με αλμυρό νερό (ανάμιξη μισού έως ενός κουταλιού του καφέ σε 8 ουγκιές χλιαρού νερού) μερικές φορές την ημέρα βοηθούν στην καταπράυνση του πόνου στο λαιμό
- Η διατροφή: Οι ζωμοί και οι σούπες έχουν ανακουφιστικές επιδράσεις. Η κοτόσουπα φαίνεται επιπλέον ότι έχει ιδιότητες κατά των βακτηριδίων. Πρέπει να επιλέγονται φαγητά που δεν ερεθίζουν το φάρυγγα που πάσχει όπως χυλοί, μαγειρεμένα δημητριακά, πουρέ και γιαούρτι. Πρέπει να αποφεύγονται ερεθιστικά όπως ο χυμός πορτοκαλιού ή πικάντικα φαγητά
- Η ποιότητα του αέρα: Δεν πρέπει να υπάρχει καπνός του τσιγάρου στο χώρο ασθενών με φαρυγγίτιδα λόγω του ερεθισμού που αυτός προκαλεί. Επίσης ο αέρας δεν πρέπει να είναι ξηρός. Ιδιαίτερα στα παιδιά ο ξηρός αέρας μπορεί να επιβαρύνει περισσότερο την κατάσταση.
Σε τέτοιες περιπτώσεις μια συσκευή διατήρησης της υγρασίας βοηθά. Όμως οι συσκευές αυτές πρέπει να καθαρίζονται καθημερινά διότι σε αυτές μπορούν να αναπτυχθούν βακτηρίδια και μύκητες. Επίσης οι σταγόνες φυσιολογικού ορρού από τη μύτη βοηθούν.
Η φαρυγγίτιδα χρειάζεται προσοχή. Ενώ οι περισσότερες περιπτώσεις θα εξελιχθούν ομαλά υπάρχει ένα ποσοστό που παρουσιάζουν επιπλοκές και για το λόγο αυτό χρειάζεται ιατρική παρακολούθηση.
