Αν και η άσκηση παρέχει πολλά και σημαντικά οφέλη στην υγεία και την ευεξία των ανθρώπων, όσοι πηγαίνουν στο γυμναστήριο σπανίως σκέφτονται ότι υπάρχει ενδεχόμενο να κολλήσουν κάποιο μικρόβιο, μύκητα ή ιό.
Και όμως, αλλεπάλληλες μελέτες έχουν δείξει ότι τα μηχανήματα, τα ελεύθερα βάρη και τα στρώματα γυμναστικής αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη μικροοργανισμών που προκαλούν συχνές δερματοπάθειες.
Το 2014, π.χ., το αμερικάνικο Εθνικό Ίδρυμα Υγείας (National Institutes of Health, NIH), ανέλυσαν δείγματα από τα μηχανήματα των γυμναστηρίων στο Μέμφις, του Τενεσί, διαπιστώνοντας ότι όλα ήταν μολυσμένα με μικρόβια. Ανάμεσα στα μικρόβια που εντοπίστηκαν συμπεριλαμβάνονταν ο σταφυλόκοκκος, η σαλμονέλα και ο ανθεκτικός χρυσίζων σταφυλόκοκκος (MRSA).
Αντίστοιχες αναλύσεις στη Βρετανία, που δημοσιεύθηκαν το 2016, είχαν δείξει ότι τα στατικά ποδήλατα είχαν κατά μέσον όρο 39 φορές περισσότερα μικρόβια απ’ όσα ο δίσκος φαγητού μιας σχολικής καφετέριας. Επιπλέον, οι κυλιόμενοι διάδρομοι είχαν κατά μέσον όρο 74 φορές περισσότερα βακτήρια απ’ ό,τι η βρύση σε μία δημόσια τουαλέτα και τα ελεύθερα βάρη 362 φορές περισσότερα μικρόβια απ’ ό,τι το κάθισμα μιας τουαλέτας.
Συνολικά, κάθε όργανο που εξετάστηκε έφερε κατά μέσον όρο περισσότερα από 1 εκατομμύριο μικρόβια ανά τετραγωνική ίντσα, με το σχεδόν 70% των βακτηρίων να είναι δυνητικά επιβλαβή για τον άνθρωπο.
«Πολλοί άνθρωποι, προσπαθώντας να διαφυλάξουν την φυσική κατάσταση και την υγεία τους, ορθώς εντάσσουν την γυμναστική στην καθημερινότητά τους και γράφονται στα γυμναστήρια, όπου μπορούν να ασχοληθούν με πλήθος διαφορετικών ασκήσεων», λέει ο κ. Μάρκος Μιχελάκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος (Αισθητική Δερματολογία-Δερματοχειρουργική). «Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνούν πως βρίσκονται σε δημόσιο χώρο και χρησιμοποιούν κοινόχρηστα αντικείμενα. Επομένως πρέπει να τηρούν τους κανόνες υγιεινής και να λαμβάνουν μέτρα προστασίας από τους παθογόνους μικροοργανισμούς που μοιραία συσσωρεύονται στις κοινόχρηστες επιφάνειες».
Όπως εξηγεί ο κ. Μιχελάκης, η επιμόλυνση οποιουδήποτε αντικειμένου είναι πολύ εύκολη, αν αναλογιστούμε ότι διαρκώς αποβάλλουμε νεκρά κύτταρα από το δέρμα μας και ότι εναποθέτουμε πολύ μεγάλο αριθμό βακτηρίων σε οτιδήποτε αγγίζουμε. Πόσο μάλλον στο γυμναστήριο όπου, εξαιτίας της σωματικής καταπόνησης, ιδρώνουμε πολύ.
«Τα βακτήρια, οι ιοί και οι μύκητες που προκαλούν δερματικές μολύνσεις, χρειάζονται θερμούς, υγρούς χώρους όπως τα καλυμμένα με ιδρώτα μηχανήματα γυμναστικής και τα ντους στα αποδυτήρια», λέει ο ειδικός. «Αν λοιπόν οι ασκούμενοι δεν τηρούν τους κανόνες υγιεινής, κινδυνεύουν να παρουσιάσουν προβλήματα στο δέρμα όπως θηλώματα, μυρμηγκιές, μυκητιάσεις, μολυσματικό κηρίο (είναι μία επιφανειακή μόλυνση στο δέρμα) κ.λπ.».
Τί πρέπει λοιπόν να κάνετε; Η Αμερικανική Ακαδημία Δερματολογίας (American Academy of Dermatology, AAD) εξέδωσε προσφάτως μερικές συμβουλές προστασίας. Να ποιες είναι:
* Να φοράτε φαρδιά ρούχα, που απορροφούν τον ιδρώτα. Τα ρούχα αυτά θα βοηθήσουν το δέρμα σας να παραμείνει στεγνό, εμποδίζοντας έτσι την ανάπτυξη μικροβίων πάνω του.
* Να πλένετε μετά από κάθε χρήση τα ρούχα του γυμναστηρίου και να μην τα φοράτε για δεύτερη φορά.
* Να μην περπατάτε ποτέ ξυπόλυτοι στα αποδυτήρια, τα ντους ή γύρω από την πισίνα. Φροντίστε σε κάθε επίσκεψη να έχετε μαζί ένα ζευγάρι αθλητικές σαγιονάρες, τις οποίες θα φοράτε αμέσως μόλις βγάζετε τα παπούτσια και τις κάλτσες σας.
* Να φροντίζετε τα τραύματά σας. Αν έχετε κάποια γρατζουνιά ή πληγή (ακόμα και μικρή) φροντίστε να είναι καθαρή και καλυμμένη όταν πάτε στο γυμναστήριο. Να αποφύγετε να κάνετε σάουνα και υδρομασάζ έως ότου επουλωθεί πλήρως ο οποιοσδήποτε τραυματισμός στο δέρμα σας.
* Να απολυμαίνετε τον εξοπλισμό του γυμναστηρίου πριν τον χρησιμοποιήσετε. Για τον σκοπό αυτό να χρησιμοποιείτε απολυμαντικά μαντιλάκια ή σπρέι. Πολλά γυμναστήρια έχουν απολυμαντικά μαντιλάκια δίπλα στα μηχανήματα, αλλά αν το δικό σας δεν διαθέτει, να τα προμηθευτείτε μόνοι σας.
* Για πρόσθετη προστασία, να βάζετε μία πετσέτα ανάμεσα στο δέρμα σας και τις κοινόχρηστες επιφάνειες (π.χ. στον πάγκο γυμναστικής και στο κάθισμα του ποδηλάτου). Φροντίστε μόνο να την βάζετε από την ίδια πλευρά σε όλα τα μηχανήματα. Να την πλένετε έπειτα από κάθε χρήση.
* Όταν είναι εφικτό, να χρησιμοποιείτε δικό σας εξοπλισμό (π.χ. στρώμα για τη γιόγκα), τον οποίο θα μεταφέρετε κάθε φορά από το σπίτι σας.
* Αμέσως μόλις ολοκληρώνετε την προπόνηση, να πλένετε καλά τα χέρια σας, με ζεστό, τρεχούμενο νερό και σαπούνι.
* Να κάνετε αμέσως ντους. Μόλις τελειώνετε την προπόνησή σας, να κάνετε ντους και να φοράτε καθαρά ρούχα (συμπεριλαμβανομένων καθαρών εσωρούχων και καλτσών).
«Να θυμάστε ότι, δίχως θεραπεία, οι δερματικές μολύνσεις μπορεί να επιδεινωθούν», τονίζει ο κ. Μιχελάκης. «Επομένως να ελέγχετε τακτικά το δέρμα σας και αν παρατηρήσετε ένδειξη μόλυνσης, όπως εντεινόμενο πόνο ή πρήξιμο, πύον ή επίμονο κοκκίνισμα, να απευθύνεστε σε έναν δερματολόγο ιατρό. Το ίδιο και αν παρατηρήσετε ενδείξεις μυκητίασης (π.χ. κηλίδες στο δέρμα)».
